Eğitim Politikası Üzerine
Ayhan Ural, Dr. urala@gazi.edu.tr
.
Hasan Güneş: Neolibaral politikalar eğitim bilimi ve eğitim politikası alanını nasıl etkilemektedir?
.
Ayhan Ural: Küresel neoliberal politikalar, toplumsal yaşamın bütün alanlarını etkilediği gibi eğitim alanı ve sistemlerini de etkilemiştir. Eğitim politikası alanı ve dolayısıyla eğitim politikası bilimi; kamu politikası, kamu hukuku, kamu yönetimi, kamu maliyesi gibi kamucu ideoloji ve pratiklerin içerisinde yer almaktadır. Neoliberalizm doğası gereği kamunun -devletin- toplumsal yaşama müdahale ve etkinliğini sınırlandırmak ve hatta tamamen ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Neoliberalizmin bu yönelimi, eğitim bilimi ve eğitim politikası alanlarının gelişiminin eşzamanlı olarak engellemektedir. Eğitim bilimi ve eğitim politikası bilimi, iktisat, işletme ve bilişim alanlarının istilasına uğratılmıştır. Emperyalizmin güdümündeki neoliberal politikalar, bütün alanlarda olduğu gibi eğitim bilimi ve eğitim politikası bilimi alanlarını piyasa aracılığıyla kontrol etmek istemektedir. Bu süreçte öne çıkarılan ölçütler karlılık ve verimlilikle sınırlandırılmaktadır. Kamu yararı, yurttaşlık, ortak iyi, birlikte yaşam, demokrasi, eşitlik, özgürlük ve kardeşlik gibi değer ve ölçütler tamamen ya da kısmen terk edilmektedir. Neoliberal politikalar, toplumun oluşum, gelişim, değişim, dönüşüm ve yeniden üretimini eğitim kurumu üzerinden yapmak yerine, piyasa ve güç ilişkilerine ikame etmiştir. Dolayısıyla neoliberalizm, eğitim kurumunun rolünü kamucu bir anlayıştan koparıp liberal bir anlayışa taşımıştır. Böylece eğitim politikasının politika, plan ve program yapma ile uygulama ve analiz/değerlendirme eylemleri, doğal bir sönümlenme ve yokoluşa doğru gitmektedir. Neoliberal politikalar, kamu hizmeti kuram ve uygulamasına savaş açarak, eğitim hakkının ekonomikleştirmesine yol açmıştır. Böylece eğitim politikası biliminin, kavram ve çalışma alanları olan kimlik, yurttaşlık, kamu yararı, ortak yaşam, demokrasi, kültür ve hak gibi kavramlar güncelliğini yitirmiştir.
.
Hasan Güneş: Bir Bilim Dalı Olarak Eğitim Politikası adlı kitabınızda, eğitim politikası alanının üniversite düzeyinde bir araştırma ve öğretim alanı olarak yapılandırılması gerektiğine vurgu yapmışsınız. Ülkemizde bu düşüncenin yerine getirmesi için neler yapılması gerekir?
.
Ayhan Ural: Türkiye önemli bir planlama geleneğine sahip bir ülkedir. Devlet Planlama Teşkilatı bünyesinde yapılan beş yıllık kalkınma planları günümüzde de sürdürülmektedir. Bu yönüyle eğitim politikası uzmanlığı konusu, Türkiye açısından çok daha kolay gerçekleştirilebilir düşüncesindeyim. Bu konunun kamu yönetimi açısından bir gereksinim alanı olarak görülmesi ve giderilmesi, politik ve bürokratik bir ikna eylemini gerektirmektedir. Bu süreçte öncelik konuya ilişkin akademik/bilimsel çalışmalar yaparak karar vericilere dayanak sağlamaktır. Eğitim politikası uzmanı yetiştirme ve istihdamı kamu yönetimi sistemine uygun bir biçimde eklemlenerek süreç tamamlanabilir. Üniversitelerin ilgili uzmanlık alanına ilişkin lisans ve lisansüstü programlar açması ve kamu istihdam sisteminde ilgili uzmanlığın tanınması için hukuki düzenlemeler yapılabilir.
.
Hasan Güneş: Sayın hocam aydınlatıcı bilgileriniz için gerek şahsım adına gerekse okuyucularım adına teşekkür eder, saygılar sunarım.
.
Ayhan Ural: Davetiniz için ben teşekkür eder, saygılar sunarım. Dayanışmayla.