Bir çocuğun sandalyesinde otururken durmaksızın ayaklarını salladığını fark ettiniz mi hiç?
Çocuklardaki sallanan ayaklar sanki bir şey anlatmak istiyordur; kelimeler yerine bedeniyle konuşan bir çocuğun dili gibi. Sessiz ama ritmik bir çağrı. Peki, nedir bu çağrının içeriği?
.
Çocuklarda ayak sallamak çoğu zaman bir alışkanlık gibi görünür. Fakat bir psikolog gözüyle bakıldığında, bu davranışın ardında farklı psikolojik dinamiklerin izleri yer alabilir. Bu küçük ama sürekli hareket, kimi zaman çocuğun içsel dünyasında olup biteni dışa vurduğu sembolik bir jest haline gelir.
.
Çocukların sinir sistemi, özellikle okul öncesi dönemde hâlâ gelişim sürecindedir. Bu süreçte bedensel hareketler, çocukların hem duyusal hem de duygusal düzenlemelerini sağladığı doğal araçlardır. Ayak sallamak, işte tam da bu noktada bir tür öz-regülasyon yöntemi olabilir. Yani çocuk, kendi bedenini ve duygularını sakinleştirmek, kontrol altına almak için bilinçsizce bu davranışa başvuruyor olabilir.
.
Fakat bu davranışın altında sadece duyusal bir ihtiyaç değil, duygusal bir özlem de yatabilir. İlgiye, güvene, temas etmeye duyulan ihtiyaç… Bazı çocuklar için ayaklarını sallamak, “Ben buradayım” demenin bir yolu gibidir. Ebeveynin, öğretmenin ya da bakım verenin dikkatini çekmek isteyen çocuk, bunu kelimelerle değil, beden diliyle ifade eder.
.
Elbette her ayak sallama davranışını psikolojik bir sorunun habercisi gibi görmek doğru değildir. Ancak bir davranış tekrarlayıp duruyorsa, özellikle belirli ortamlarda (örneğin yalnız kaldığında, ilgisiz kaldığında veya kaygılandığında) yoğunlaşıyorsa, o zaman bu davranışı bir sinyal olarak okumak gerekir.
.
Çocuklar çoğu zaman duygularını dolaylı yollarla ifade eder. Ayaklar, işte bu dolaylı yollardan biri olabilir. Onları suçlamadan, engellemeden, “Neden böyle yapıyorsun?” demeden önce şu soruyu sormalıyız: Bu davranışla bana ne anlatmaya çalışıyor olabilir?
.
Çocuklarla sağlıklı iletişim kurmanın ilk adımı, onların kelimesiz ifadelerini de anlayabilmekten geçer. Ayak sallamak, belki de size sarılmak isteyen ama nasıl isteyeceğini bilemeyen bir çocuğun sessiz bir tepkisidir.