Denetim, bir kurumun amaçlarını ne ölçüde gerçekleştirdiğini tespit etmek amacıyla yürütülen resmi ve profesyonel bir süreçtir. Bu sürecin temelinde, denetmenler ile denetlenenler arasında kurulan profesyonel mesafe yatar. Denetmenler, denetimini yaptıkları personelle ilgili önceden edindikleri bilgi ve önyargılardan etkilenmemeli, tamamen objektif bir bakış açısıyla hareket etmelidir.
Denetim, sadece bir kontrol aracı olmakla kalmaz, aynı zamanda denetmenler ve denetlenenler arasında değerli bir bilgi ve deneyim paylaşımına zemin hazırlar. Bu profesyonel diyalog, özellikle okullar için, süreci bir danışmanlık hizmetine dönüştürür. Denetmenler, sürecin nasıl ilerlediğine bakılmaksızın, her zaman objektif, yapıcı ve yargılayıcı olmayan bir tutum sergilemelidir.
Okula Ayna Tutmak: Denetimin Rehberlik Misyonu
Denetleme sürecinin temel amacı, okula bir nevi "ayna tutmaktır." Bu ayna, kurumun güçlü yönlerini ve gelişim alanlarını görmesini sağlar. Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığının Denetim Rehberi için gerekli kanıtları sağlamanın yanı sıra, denetim süreci, okulların sürekli gelişim ivmesini korumasına ve bu gelişimi nasıl başarabileceğine dair bağımsız ve yol gösterici tavsiyeler almasına büyük katkıda bulunur.
Denetim sürecinde, kaynakların ekonomik ve verimli kullanılıp kullanılmadığı, risklerin tespiti ve yönetim uygulamalarının yeterliliği gibi konular da değerlendirilmelidir. En önemlisi, denetimin asıl amacının rehberlik olduğu, bu bağlamda yönetim ve uygulamaların yeterliliğinin ve yetkinliklerinin gözden geçirilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
Kanıt Toplama ve Geri Bildirim Mekanizması
Denetmenler, kalite ve sürekli iyileştirmeye yönelik kanıtlar toplamak için çeşitli yöntemler kullanır. Bu süreçte, belgeleri inceler, yönetici, akademik yöneticiler, eğitmenler ve öğrencilerle toplantılar düzenlerler. Geri bildirimlerin takibi, öğretme ve öğrenme yönetiminde somut iyileştirmelerin sağlanması açısından hayati öneme sahiptir.
Akademik yönetim sistemleri, öğrencilerin değişen ihtiyaçlarına ve geri bildirimlerine hızlıca yanıt verebilmek amacıyla ders programlarının düzenli olarak gözden geçirilmesini sağlar. Ders tasarımları, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri temalarını içerecek şekilde zenginleştirilmelidir. Ayrıca, dersler, öğrencilerin kendi öğrenme sorumluluklarını üstlenmelerini teşvik edecek şekilde, öğrenmeyi öğrenme teknikleri ve çalışma becerilerinin gelişimini desteklemelidir. Öğretmenler de bu süreçte öğrencilere kendi kendine çalışma ve kaynak kullanımı konularında rehberlik eder.
Denetim ve Öğrenci Gelişimi
Okullarda, öğrencilerin kendi öğrenme sorumluluklarını almalarını teşvik eden, öğrenmeyi öğrenme teknikleri ve çalışma becerileri kazandıran son derece etkili uygulamalar olduğuna dair kanıtlar bulunmaktadır. Denetimin odak noktası bireysel öğretmen performansı değil, genel olarak öğrenme yönetimi sisteminin etkinliğidir. Denetmenler, bu sistemin bütünsel bir değerlendirmesini yapmayı amaçlar.
Her öğrencinin, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında hazırlanan öğretim programlarındaki öğrenme çıktılarına göre belirli bir seviyeye ulaştığına dair geçerli ve güvenilir değerlendirmeler ve belgeler okullarda mevcuttur. Denetime hazırlık aşamasında, denetçilerin temsilci bir öğretmen grubuyla görüşme talepleri, eğitmenlere önceden bildirilerek organize edilir.