Hasan Güneş: Hocam katkınız için teşekkür eder, saygılar sunarım, kısaca kendiniz tanıtır mısınız?
Ayhan Ural: Öncelikle davetiniz ben teşekkür ederim. Lisans -1989- ve yüksek lisans -1993- eğitimimi Gazi Üniversitesinde, doktora eğitimini -1997- ise Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesinde, eğitim yönetimi ve denetimi alanında tamamladım. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü ve Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsünde dersler yürüttüm. Halen Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Eğitim Yönetimi Anabilim Dalında çalışmalarıma devam ediyorum. Eleştirel Pedagoji Dergisi kolektifinde editör ve yayın kurulu üyesi olarak görev aldım. Bazı uluslararası ve ulusal dergileri de yayın kurulu üyesi ve yazar olarak desteklemekteyim. Eğitim ve Bilim İşgörenleri Sendikası Bilim Kurulu üyesiyim. Eğitim politikası, eleştirel pedagoji, eleştirel eğitim, kamusal eğitim, eğitim yönetimi, eğitim hakkı, okul hakkı, öğretmenlik mesleği ve öğretmen yetiştirme konuları ile ilgili çalışmalar yapmaktayım. Detaylı bilgi için https://avesis.gazi.edu.tr/urala/yayinlar adresine bakılabilir.
Hasan Güneş: Hocam, Bir Bilim Dalı Olarak Eğitim Politikası adlı çalışmaya neden gereksinim duydunuz?
Ayhan Ural: Eğitim politikası -araştırmaları-, halen daha özellikle felsefe ve sosyal bilimlerin farklı disiplinleri içerisinde ele alınan bir alan görünümündedir. Bu durum, eğitim politikasının doğasından kaynaklanmakla birlikte birtakım sorunlar da doğurmaktadır. Bu kitap, böyle bir gerçeklikten hareketle ortaya çıktı. Şunu açık olarak belirtmekte yarar var ki bu çalışma öncü bir çalışma değildir. Eğitim politikasının bağımsız bir bilim alanı olarak değerlendirmesine yönelik yapılan çalışmaların bir hayli geçmişi var. Ancak bu çalışmalar, neoliberalizmin kamu politikası alanına yönelik baskılayıcı ve kısıtlayıcı uygulamalarına koşut, yeterince görünür olamamaktadır. Ayrıca Türkiye’de eğitim politikası bir bilim dalı olmanın ötesinde bir eylem -faaliyet- olarak yaygın olarak kabul görüyor olması, Bir Bilim Dalı Olarak Eğitim Politikası adlı çalışmanın ortaya çıkmasında etken oldu. Eğitim politikası bilimine kısa bir giriş niteliği taşıyan bu çalışmayı yapmaktaki temel amacım, eğitim politikasını bağımsız bir bilim dalı olarak ele alan yayınların görece yetersizliği ve ilgili çalışmalara duyulan gereksinimdir. Kitapta yer alan, eğitim politikası biliminin kimliği ve eğitim politikası biliminin konusu adlı bölümler bu tartışmaya dönük önemli katkılar sunabilir.
Hasan Güneş: Bir Bilim Dalı Olarak Eğitim Politikası adlı çalışmanızın sosyolojik kuramlarla ilişkisini nasıl açıklarsınız?
Ayhan Ural: Bir Bilim Dalı Olarak Eğitim Politikası adlı çalışmada eğitim politikasını, toplumun -örgütün-; oluşum, gelişim, değişim, dönüşüm ve yeniden üretiminin eğitim kurumu aracılığı ile yönetilmesi -kontrol edilmesi- süreci olarak tanımlıyorum. Bu tanımın, sosyal kurama ilişkin en yaygın anlatım olan, sosyal olguların incelenmesinde kullanılan paradigmalar ve analitik çerçeveler ifadesiyle ilişkisi, sorunuza yanıtını oluşturur düşüncesindeyim. Ancak, eğitim ile sosyal kuram ilişkisini açıklarken eğitim kurumuna yüklenen anlam, eğitim politikası bilimine ilişkin tanımda vurguladığım şekliyle göz ardı edilmemelidir. Bu vurgu, sosyal kuramın inşasında eğitim kurumuna duyulan gereksinimle açıklanarak sosyal kuram ve eğitim yerine, eğitimde sosyal kuram şeklinde formüle edilebilir. Kitap, bu tartışmalara ilişkin doyurucu bir açıklama getirmenin yanında, içerdiği sunuş yazılarıyla çoğulcu bir değerlendirme sunmaktadır.
Hasan Güneş: Hocam, eğitim politikası biliminin yöntemini diğer sosyal bilimlerden farklı kılan ve özgün nitelikler nelerdir?
Ayhan Ural: Doğal olarak bilimsel araştırma yöntemleri, bütün bilimsel faaliyetlerde ortak ilkelere dayanmaktadır. Ancak bilimsel araştırma yöntemlerindeki farklılıklar, çalışma alanlarına göre de farklılaşabilmektedir. Bazı araştırma alanları özgün yöntemler gerektirebilmektedir. Dolayısıyla eğitim politikası bilimi de genel araştırma yöntemleri yanında özel yöntemlerle de araştırmalarını yapabilmektedir. Kitapta yer alan eğitim yönetimi biliminin yöntemi adlı bölüm, bu konuya ilişkin zengin bir tartışma sunmaktadır. Bu yöntemler arasında yer alan söylem analizi, politika analizi ve eleştirel eğitim politikası analizi gibi yöntemleri örnek olarak söyleyebilirim. Bir Bilim Dalı Olarak Eğitim Politikası kitabı, ilgili bilim çevresinin ve genel okuyucunun eleştirileriyle geliştirilebilecek bir anlayışla yazıldı. Dolayısıyla kitaba ilişkin eleştireler, büyük önem arz ediyor. Bu fırsatı verdiğiniz için tekrar teşekkür eder esenlikler dilerim.
Dayanışmayla.
Ankara, 21 Haziran 2025
Ayhan URAL Ph.D.