Gümbür gümbür gelen değişimin ayak seslerini kimler öngördü? Şimdi parmakları görelim! Çünkü değişim zamanı. Özellikle Maarif Modeli ile birlikte ortaöğretime geçiş sisteminde ve sonrasında yapılacaklarda büyük değişiklikler bizi bekliyor.

Davranışçı modele göre yetişen eğitimcilere üzücü bir haberim var: Eğer bugüne kadar değişmediyseniz, bugünden sonra adapte olmanız biraz zor olabilir. Zira eğitim dünyası, artık eski kalıplarla ilerleyemeyeceğimiz bir noktaya geldi.

Nitelikli Okul Anlayışı Yeniden Tanımlanıyor

Nitelikli okul ifadesinin içi artık somut bir şekilde dolduruluyor. Nitelikli bir okul için üç temel unsuru hatırlayalım:

1. Fiziksel Yapı: Yönetmelikte belirtilen eğitim öğretim faaliyetlerini gerçekleştirmek için gerekli fiziksel altyapının oluşturulmuş olması.
2. Etkin Planlama: Belirtilen eğitim öğretim çalışmalarının etkin bir şekilde planlanması.
3. Nitelikli İnsan Gücü: Bu işleri yapacak nitelikli insan gücünün ekip ruhuyla bir araya getirilmesi.

Farklı becerilerle donanmış bir gençlik, gelecekte ülkemizi çok daha ilerilere taşıyacaktır. Araştırmalar, sadece sınava hazırlanan ve soru çözerek başarı kazanan öğrencilerin iş yaşamlarını mutsuz ve verimsiz geçirdiklerini gösteriyor. Umarım bu yeni modelle birlikte, öğrencilerin doğru yönlendirilmesi ve rehberlik çalışmalarıyla bu durumun da önüne geçilebilir.

Proje Okulları Neler Getiriyor?

Yeni Proje Okulları Yönetmeliği ile birlikte birçok yenilik hayatımıza giriyor. Yönetmelik çerçevesinde belirlenen şartları taşıyan okullar Proje Okulu'na dönüşecek. Bu okullar, Ortaöğretime Geçiş Sistemi kapsamında yapılan sınavda %1'lik dilime girmiş olma şartı taşıyacak ve ayrıca kendi özel sınavlarını da yapacaklar.

Proje Okulları'nın öne çıkan diğer özellikleri şunlar:

• İşbirliği ve Projeler: Farklı kuruluşlarla işbirliği içinde ulusal ve uluslararası projeler yürütecekler.
• Öğrenci Odaklılık: Öğrenciler, öğrenimleri boyunca projelerde aktif olarak yer alacak.
• Öğretmen Seçimi: Öğretmenler özel olarak seçilecek.
• Sınıf Mevcudu: En fazla 24 öğrenciden oluşan sınıflarda, toplamda 96 öğrenci alınacak.
• Yatılılık Zorunluluğu: Bu okullarda yatılılık zorunlu olacak.
• Danışmanlık Sistemi: Her 8 öğrenciye bir danışman öğretmen düşecek şekilde öğretmen görevlendirilecek.
• Ar-Ge Birimleri ve Danışma Kurulları: Okullarda ar-ge birimleri ve danışma kurulları oluşturulacak.
• Öğretmenlerin Mesleki Gelişimi: Öğretmenlerin mesleki gelişimleri için her yıl 60 saat hizmet içi eğitim almaları zorunlu olacak.
• Öğrenci Sorumlulukları: Öğrenciler en az 60 saat sosyal sorumluluk faaliyeti yapacak ve en az 120 saat uzaktan veya yüz yüze eğitim modüllerinden sertifika alacak.
• Bitirme Tezi ve Projeler: Danışman öğretmen rehberliğinde ilgi duydukları bir konuda bilimsel araştırmalara yönelik bitirme tezi hazırlayacak ve sunacaklar. Ayrıca uygulanan özel program alanında bilimsel, özgün ve nitelikli makale ve bitirme projesi hazırlamaları gerekecek.
• Özel Yetenek Eğitimi: Görev yapacak öğretmenlerin özel yetenekli bireylerin eğitimi sertifikası alması zorunlu olacak.

Eğitimde Yönetim ve Öğretmenlerin Rolü

Prof. Dr. Mustafa Yavuz'un "Yönetim eğitilmeden eğitim yönetilmez" sözü bu noktada akla geliyor. Öncelikle etkin ve yetkin yöneticilere, kendini sürekli geliştiren, proje ve aşamalarını, makale, tez ve proje yazma süreçlerini bilen öğretmenlere ihtiyaç duyuluyor. Bence bu niteliklere sahip eğitimcilerimiz çok sayıda ve eğer bu okullar cazip hale getirilirse, talep eden ve özveriyle çalışan yönetici ve öğretmenlerimiz mutlaka olacaktır.

"Proje" sözcüğünü çok kullandığım zamanları hatırlıyorum. Ülkemizdeki ortaokul düzeyindeki ilk ve tek "Öğrenci Kongresi"nin mimarı olarak, geleceği öngörmenin ne kadar değerli olduğunu şimdi daha iyi anlıyorum.

Değişime Ayak Uydurun

Şimdi değişim zamanı. Ya değişeceksiniz ya da değiştirileceksiniz. Elbette değişimi yaşarken, güçlü olduğunuz yönleri bilerek ve o gücü koruyarak bu sürece adapte olmamız gerekiyor.

Bu çağrı sadece eğitimcilere değil, velilere de. Çocuğunuzun nasıl bir eğitim almasını istiyorsunuz? Elbette bu bir tercihtir ve insanlar tercihleriyle yaşarlar.

Sağlıcakla kalın.

Kadir BAYŞU

Kaynakça:

12 Temmuz 2025 Cumartesi günü 32954 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Proje Okulları Yönetmeliği.