Son yıllarda sıkça duyduğumuz dikkat eksikliği okul çağındaki çocuklarımızı oldukça olumsuz etkilemektedir. Dikkat eksikliğinden bahsettiğimiz zaman onun ikiz kardeşi Algı dan da bahsetmemiz doğru olacaktır

Tüm yaşantımız boyunca etkisinin önemi büyük olan “dikkat”, yani ilginin bir konuya odaklanması, çocukluk döneminde geliştirilebilecek bir olgudur. Dikkat, ilginin bir konuya odaklanmasıdır. Algı ise, dikkatin beyindeki sürecidir. Dikkat ve öğrenme, insan için olmazsa olmaz bir konudur. Dikkatini kullanamayan, odaklanma problemi yaşayan, dikkatini devam ettirmekte zorluk çeken kişiler hayatta diğer alanlarda da zorluk yaşamaktadırlar.

Dikkat eksikliği; dürtüsel davranışlar, otokontrol bozuklukları ve ek olarak hiperaktivite ile kendini gösterir. Toplumdaki görülme oranı çocuklarda %8, ergenlik dönemindeki kişilerde ise %6 olarak saptanmıştır. Genellikle çocukluk çağı hastalığı olarak görülmekle birlikte erişkinlerde görülme oranı %4'tür. Hiperaktivite, bu sendromun önemli bir parçası olmasına rağmen tek başına dikkat eksikliği de son yıllarda oldukça sık görülmektedir

Dikkat eksikliğinde en sık görülen belirti, çocuklarda okul başarısında düşüklüktür. Çocuk derse konsantre olamaz, dikkatini bir süre toplayabilse bile dikkatini koruma noktasında sıkıntı ve güçlük yaşar. Dikkat süresinin kısa olması, dikkatini yaptığı işe veya oyuna vermekte zorlanma, eşya unutma/kaybetme, detayları gözden kaçırma, ilginin kolayca dağılması, görev ve sorumlulukları sürekli erteleme, yerinde duramama, oturması gereken durumda oturamama, çok konuşma, olaylara veya konuşmalara müdahale edip yarıda kesme, sorulan soru bitmeden cevabı yapıştırma, sıra beklemekte zorlanma gibi davranışlarda sıkça görülür. Genellikle hayallere dalma, anlatılanları dinlememe, kendi dünyasına kapanma şeklinde anlatılır. Aynı durum erişkinler için de geçerlidir. Dikkat eksikliği bozukluğuna sahip bireyler detaylara dikkat etmez, verilen komutlara uyum sağlayamaz ve organizasyon problemleri yaşar. Ayrıca bu bireyler günlük rutin işlerini yapamaz ve dikkatleri kolayca dağılır. Hiperaktivite de tabloya eklendiğinde kişiler aynı yerde uzun süreli sabit duramaz, oturamaz.

Dikkat konusunda zorluk yaşayan çocuklar öğrenme konusunda da güçlükler çekmektedir. Bu sebeple derslerinin içeriğinde çocukların psikomotor gelişimlerini, görsel algı ve görsel hafıza gelişimlerini desteklemenin yanında dikkat çalışmaları ile ilgili etkinlikler de yapılmaktadır.

Çünkü, dikkat sistemi kullanıldıkça gelişir. Dikkat ve odaklanmayı sürdüren kişilerde, beyindeki görsel ve işitsel algı merkezleri daha iyi çalışır. Algılaması iyi olan çocukların öğrenme süreçleri de daha iyi hale gelir. Dikkat eksikliği ile baş edebilmek için özellikle çocukla yaş grubuna uygun birebir çalışmalar yapmak çak yararlı olacaktır

Özellikle birebir yapılacak “ dikkat ve algı çalışmaların” faydaları

Dinleme becerisi artar, işitsel ve görsel algısında gelişme olur.
Kısa süreli bellek ve uzun süreli bellek gelişimine fayda sağlar.
Kendine güveni, özellikle de akademik özgüveni arttırır.
Motivasyonu arttırır. Öğrenme sistemini aktif bir şekilde çalıştırıp ders başarısını yükseltir.
Duygu ve öfke kontrolü artar.
Farklı açılardan öğrenme becerisini destekler.
Özgüven kazandırır. Başarılı olma duygusunu pekiştirir.

Emin Okan OKYAY
Uzm. Psikolojik Danışman
MEB Özel Eğitim Formatörü