Nirvana Sosyal

Anasayfa Künye Danışmanlar Arşiv SonEklenenler Sosyal Bilimler Bilimsel Makaleler Sosyoloji Fikir Yazıları Psikoloji-Sosyal Psikoloji Antropoloji Tarih Ekonomi Eğitim Bilimleri Hukuk Siyaset Bilim Coğrafya İlahiyat-Teoloji Psikolojik Danışma ve Rehberlik Felsefe-Mantık Ontoloji Epistemoloji Etik Estetik Dil Felsefesi Din Felsefesi Bilim Felsefesi Eğitim Felsefesi Yaşam Bilimleri Biyoloji Sağlık Bilimleri Fütüroloji Edebiyat Sinema Müzik Kitap Tanıtımı Haberler Duyurular Klinik Psikoloji İletişim
DENETİM-REHBERLİK İLİŞKİSİ VE YAPAY ZEKA

DENETİM-REHBERLİK İLİŞKİSİ VE YAPAY ZEKA

Sosyal Bilimler 01 Haziran 2025 16:28 - Okunma sayısı: 567

Okullarda denetim mi yoksa rehberlik mi yapılmalı? Denetim ve rehberlikte yapay zeka kullanılabilir mi?

20 yıl öncesini hatırlıyorum. Müfettiş olmak istemiştim. Köy okullarına gidip büyük fedakârlıklarla çalışan genç eğitimcilere rehberlik etmek ve onları yüreklendirmek istemiştim. Okula denetim için gelen müfettişlerimizin okullara vizyon katmaktan çok inceleme ve soruşturmalar içinde boğulduğunu gördükçe üzülüyordum. Okul yöneticiliğimde her geçen gün bu hayalim azaldı.

Peki, okullarda denetim mi yapılmalı, yoksa rehberlik mi?

Gelin bu kavramları hatırlayalım.

Denetimde amaç: Mevcut durumun önceden belirlenmiş standartlara, kurallara veya yasalara uygun olup olmadığını değerlendirmek, hataları ve eksiklikleri tespit etmek ve bunları raporlamaktır. Temel odak noktası uygunluk ve hesap verebilirliktir. Daha çok inceleyici, kontrol edici ve değerlendirici bir yaklaşım sergilenir. Geçmişe dönük olabilir ve genellikle bir yargılama veya sonuç çıkarma amacı taşır. Genellikle bir rapor hazırlanır ve bu raporda tespit edilen bulgular, eksiklikler ve yapılması gereken düzeltmeler belirtilir. Bazen cezai yaptırımları da içerebilir.

Rehberlikte amaç: Bireyin veya kurumun mevcut durumunu anlamasına yardımcı olmak, gelişim alanlarını belirlemek, potansiyelini ortaya çıkarmak ve daha iyiye ulaşması için yol göstermektir. Temel odak noktası gelişim, öğrenme ve kendini gerçekleştirmedir. Daha çok destekleyici, yol gösterici ve işbirlikçi bir yaklaşım sergiler. Geleceğe dönüktür ve bireyin veya kurumun kendi çözümlerini bulmasına yardımcı olmayı hedefler. Genellikle öneriler, geri bildirimler ve eylem planları sunulur. Amaç, bireyin veya kurumun kendi kendine yetebilir hale gelmesine yardımcı olmaktır.

Daha açık ifade ile denetim daha çok "yanlışları bul ve düzelt" odaklıdır. Rehberlik ise daha çok "gelişime destek ol ve yol göster" odaklıdır. Her ikisinin birlikte yürütülmesi gerektiğini düşünüyorum. Tabii ki işler yolunda gitmiyorsa denetim şart. Mevcut durumun daha ileri götürülmesi açısından ise rehberlik şart diye düşünüyorum. Bu işi yapacak insanların yeterliliği ise başka bir yazıda ele alacağız.

Öncelikle yapay zekayı tanımlayalım.

Yapay Zeka (YZ), “açık veya örtük hedefler için, aldığı girdiden, fiziksel veya sanal ortamları etkileyebilecek tahminler, içerik, öneriler veya kararlar gibi çıktıları nasıl üreteceğini çıkaran makine tabanlı bir sistemdir” (OECD, 2024).

Yapay Zeka neredeyse tüm sistemlerde ve iş alanlarında kullanılmakta, insanda büyük merak uyandırmakta ve hayal gücünü genişletmektedir.

Şimdi gelelim denetim ve rehberlikte yapay zekayı kullanabilir miyiz?

Yapay Zeka, büyük miktardaki okul verisini (öğrenci notları, devamlılık, davranış kayıtları vb.) hızlı ve etkili bir şekilde analiz ederek anormallikleri, risk alanlarını veya iyileştirilmesi gereken noktaları belirleyebilir. Denetim raporlarının hazırlanmasında YZ, verileri otomatik olarak özetleyebilir, görselleştirebilir ve standartlara uygunluğun analizini sunabilir. Okulun ihtiyaçlarına göre kaynakların (bütçe, personel vb.) daha verimli bir şekilde tahsis edilmesine yardımcı olabilir. Okulun belirlenen politika, kural ve yasalara uygunluğunu otomatik olarak kontrol edebilir.

Yapay Zeka uygulamalarında; öğrenci verilerinin kullanımı konusunda etik ilkeler ve yasal düzenlemelere titizlikle uyulmalıdır. Yapay Zeka algoritmalarındaki potansiyel önyargılar, adil olmayan sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle algoritmaların dikkatli bir şekilde tasarlanması ve sürekli olarak denetlenmesi önemlidir. Yapay Zeka, denetim ve rehberlik süreçlerinde önemli bir araç olabilir ancak insan etkileşiminin ve uzmanlığının yerini asla almamalıdır.

O kadar geniş bir konu ki tek bir yazıda ifade etmenin zorluklarını yaşıyorum. Bu konu üzerine birkaç makale daha yazmayı düşünüyorum.

Sağlıcakla kalın.

Kaynakça:

https://gemini.google.com/

“Yapay Zeka Çağında Öğrencileri Güçlendirmek” isimli makale https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/

Yorumlar (0)

SON EKLENENLER
ÇOK OKUNANLAR
DAHA ÇOK Sosyal Bilimler

Sosyal Bilimler12 Temmuz 2025 14:20

"Yunus bir söz söylemiş..."

ÜNLÜ ÖJENİSTLER

Sosyal Bilimler05 Temmuz 2025 23:16

ÜNLÜ ÖJENİSTLER

Yeme Bozukluklarının Gelişiminde Risk ve Koruyucu Faktörler

Sosyal Bilimler03 Temmuz 2025 11:53

Yeme Bozukluklarının Gelişiminde Risk ve Koruyucu Faktörler

ÖJENİZM

Sosyal Bilimler25 Haziran 2025 20:12

ÖJENİZM

Etik, Meslek Etikleri ve “Akademik Etik”

Sosyal Bilimler21 Haziran 2025 22:39

Etik, Meslek Etikleri ve “Akademik Etik”

“KAYGI” ÜZERİNE SÖYLEŞİ

Sosyal Bilimler11 Haziran 2025 15:14

“KAYGI” ÜZERİNE SÖYLEŞİ

Prof. Dr. Muhammet Özdemir

Sosyal Bilimler07 Haziran 2025 14:08

Prof. Dr. Muhammet Özdemir

ÖLÜM KONUSUYLA İLGİLİ SÜREÇ GELİŞTİRİLMESİ: HOSPİZ KAVRAMI

Sosyal Bilimler28 Mayıs 2025 01:06

ÖLÜM KONUSUYLA İLGİLİ SÜREÇ GELİŞTİRİLMESİ: HOSPİZ KAVRAMI

Gerçek Fırsat Eşitliği İçin Burslar Başarıya Değil, İhtiyaca Dayanmalı

Sosyal Bilimler24 Mayıs 2025 22:07

Gerçek Fırsat Eşitliği İçin Burslar Başarıya Değil, İhtiyaca Dayanmalı

ÜNİVERSİTE ÖZERKLİĞİNİN GEREKLERİ: SAYDAMLIK/ŞEFFAFLIK

Sosyal Bilimler24 Mayıs 2025 21:56

ÜNİVERSİTE ÖZERKLİĞİNİN GEREKLERİ: SAYDAMLIK/ŞEFFAFLIK