Mevcut iktidar yıllarında pahalılıktan işsizliğe, “iş kazası” görünümlü cinayetlerden kadın kıyımlarına, depremlerden çöken sağlık sistemine dek baş edilememiş dizi dizi ciddi sorunlar her geçen gün büyüyerek can yakmayı sürdürüyor.

İktidar, bunlarla baş edecek yeterlilikte olmadığının ayrımına vardıkça sertleşiyor. Altından hızla kaydığını gördüğü koltuğu kaptırmamak için işini gücünü bırakıp çıplak ülke gerçeklerini örtbas etmenin peşine düştü. Bunun için düzmece senaryolarla, yalan ve kumpaslarla muhalefetin sesini “bir daha hiç çıkmasın” diye bütünüyle kısmak için gecesini gündüzüne katmış durumda.

İktidarın koltuğunu yitirme korkusuyla geliştirdiği despotça yöntemlerle hukuksuzluğun, yasa tanımazlığın, en çok da vicdansızlığın zirvesi sayılacak işleri gün gün dizi film gibi izliyoruz.

Bu okullar Neden ve Nasıl Ortaya Çıktı?

Böyle bir sıcak siyasal iklimin içindeyken eğitim kamuoyunda geçen aydan (Nisan 2025) bu yana bir kez daha “Proje Okul” konusu gündeme geldi. Şimdiki Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in müsteşarlık yıllarında, 2014’te yasası çıkarılıp 2015’te uygulamaya konan “proje okullar”ın yeniden gündeme geliş nedeni, bu okullarda çalışma süresi dolan 20 bin dolayındaki öğretmenden 6 bininin bulundukları okullarda “norm fazlası” sayılarak başka okullara yollanmasıydı. MEB’in 8 Nisan 2025’te açıkladığı karardan sonra bu kapsamdaki birçok okulun öğrenci ve velileri kararı protesto ettiler, okullarında gösteriler düzenlediler.

Konunun son gelişmelerle ilgili tartışılan birçok önemli yanı var kuşkusuz, ama bunlarla ilgili bilgiler türlü yayın organlarından kolayca öğrenilebilir. İşin asıl önemli yanı, emeğiyle yaşayanlarla yattığı yerden onların seksen katını kazananlar arasında zaten büsbütün dengesizleşen gelir düzeyiyle orantılı biçimde dengesi şirazeden çıkmış eğitime erişim sorunudur. İki uç arasındaki makas açılırken iktidarın bütün ortaöğretim kurumlarının tabeladaki adlarının önüne “Anadolu” sözcüğünü koyarak eğitimde niteliği yükseltme komedisi kısa sürede -doğal olarak- trajedi biçiminde gerçek yüzünü gösterince başarısızlığı örtbas etmeye yarayacak yeni bir “icat” gerekliydi. “Proje okul” safsatasının doğuşunda birçok yan gerekçe olsa da asıl gerekçe buydu, kanımızca.

Uygulamanın başlarında dönemin Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı’nın “sayısı üçü beşi geçmeyecek” dediği proje okul sayısı, daha başlarken 150 okula çıkarılarak sulanmaya durmuştu. Eğitimde niteliğin her geçen yıl her açıdan dibe vurduğu son yıllarda MEB’in velilere dönük bir tür reklam ögesi, göz boyamaya dönük “vitrin okul” olarak kullandığı proje okul dalgası, sulanarak genişledi sürekli. Sayıları 10 yıl içinde 2 bin 150 küsura çıktı. Yaklaşık 85 bin öğretmen ve yöneticisiyle, yönetici seçiminden buralara atanacak öğretmene dek her biri birer kuralsızlık anıtlarına dönüştü. Bütün kamu kurumları ve çalışanları için geçerli olan hemen hiçbir yasanın, yönetmeliğin, kuralın geçerli ve bağlayıcı olmadığı, her kararın bakanlığın keyfine bırakıldığı bu okullardan şimdiye dek hangi olumlu, öğrencisine ve ülkeye yarayacak sonuçlar alındığı bilinmiyor. Bilinmiyor da dememeli aslında, biliniyor: Sıfıra sıfır, elde var sıfır!

Sorun Salt Öğretmen Atamaları mı?

Son tartışmalara konu olan atamalardaki adaletsizlik, öğretmenleri de öğrencileri de mağdur etme, ölçütsüz, keyfi davranış sorunu elbette önemlidir, çünkü iktidarın genel politikasının bir yansımasıdır bu da. Ama bu, asıl görülmesi gereken öncelikli sorunu unutturmamalı. Hatta son atamalara tepki gösteren eğitim sendikaları (elbette yandaş olmayan eğitim sendikaları), yeni

dalgalanmayı fırsata çevirerek on yıllık proje okul uygulamasının çarpıklığını, doğarken büyük savlarla ortaya atılan amaçların yakınından bile geçilmediğini, bu okulların tıpkı özel okullardaki “kolej” ambalajlı kandırmacaya benzer işlerden olduğunu somut örneklerle tane tane anlatsalar, MEB’in yetersizliklerini, yeteneksizliklerini sergileseler…

Herkesin anlayacağı dille iktidarın “proje okul” uydurmasıyla ilgili yalanlarla gerçekler gün yüzüne çıkmalı, on yıldır süren bu kandırmaca konusunda özellikle veliler aydınlatılmalı. Şöyle sorularla, örneğin:

Sorular, Sorular…

* Yönetmeliğinde belirtildiği gibi bu okullarda ne gibi ‘ulusal veya uluslararası projeler’ yürütülmüştür?

* Bu projelerle öğrenciler hangi kazanımlara ulaşmışlardır?

* Bu uygulamanın geçerli olduğu okulların önceki başarılarıyla uygulama sırasındaki başarıları arasında fark var mıdır?

* “Proje okul” belirlemede gözetilen ölçüt ya da ölçütler nelerdir?

* Bu uygulamanın yürürlükte olduğu okullar aracılığıyla eğitimimizin hangi sorunları çözülmüştür?

* Böyle bir uygulama, Anayasa’da belirtilen “eşitlik” ilkesine uygun mudur?

* Bu okullar için belirlenen yöneticilerle atanan öğretmenlerin öbür okulların yöneticileriyle öğretmenlerinden ne farkı vardır?

Ve uygulamada karşılaşılan sorunlarla ilgili başka sorular, sorular…

Kısaca, bu okullar şimdiye dek ne işe yaradı, bundan sonra ne işe yarayacak?

İktidarın eğitimde güncelliği süren bu “Ben yaptım oldu” uygulaması, yalnız öğretmen atamasıyla değil, bütün yönleriyle irdelenmeyi bekliyor, zaman yitirmeden.

Yorumlar (0)