PROF. DR. KÜRŞAD YILMAZ İLE EĞİTİM YÖNETİMİNDE DEĞERLER KİTABI ÜZERİNE - 3

1- Okulu çevreleyen değerler amaçlarını gerçekleştirme bakımından nasıl etkilemektedir?

Okullar değer merkezli örgütlerdir ve toplumun kültürel mirasının yeni kuşaklara aktarılması ve geliştirilmesi açısından son derece önemli kurumlardır. Eğitim sisteminin yetiştirmek istediği insan tipi genellikle sistemin amaçlarında ve değerlerinde somutlaşmaktadır. Bu anlamda Türk eğitim sistemi, genel amaçları ve temel ilkeleri göz önünde bulundurulduğunda son derece çağdaş bir görünüme sahiptir. Ancak genel amaçların gerçekleşme düzeyinde ve temel ilkelerin uygulanması konusunda bir takım sorunlar bulunmaktadır. Bu tam olarak eğitim sisteminin temel değerleri ile okulu çevreleyen değerlerin uyuşmaması ile ilgili bir duruma işaret etmektedir. Okulda gerçekleştirilmek istenen davranış değişiklikleri ile toplumun beklentilerinin uyuşmaması amaçların gerçekleşmesini engellemektedir. Sistem iyi bir vatandaş yetiştirmek, kişiliği geliştirmek, bilinçli üretici bilinçli tüketici yapmak gibi amaçlarla çalışırken, toplum okuldan sadece iyi bir meslek kazandırmasını beklemektedir.

2- Ülkemizde okulların etkililiği ile güçlü bir örgüt kültürü arasında bir bağ kurar mısınız?

Eğitimin ya da okulların etkililiğini belirlemek çok zor bir konu. Örneğin Türk eğitim sisteminin iyi bir vatandaş yetiştirmek, kişiliği geliştirmek ve bilinçli üretici bilinçli tüketici yapmak amaçlarının gerçekleşme durumunu belirlemek çok zor görünüyor. Bunları belirlemek zor olunca sistemde başarı değerlendirmesini genellikle merkezi sınav başarıları üzerinden ölçmeye çalışıyor. Daha fazla test çözdüren, bir üst öğrenime daha fazla öğrenci gönderen okullar daha başarılı olarak gösteriliyor. Türkiye’de okulların etkililiği ile ilgili bazı bilimsel araştırmalar olsa da kapsamlı bir çalışma ya da rapor bulunmamaktadır. Ancak, güçlü bir okul kültürünün okulların etkililiğini artırdığı yönünde araştırma bulguları bulunmaktadır. Kültür tipleri içinde ise daha destekleyici, daha işbirlikçi, daha yardımlaşmacı örgüt kültürleri amaçlara ulaşma düzeyini artırmaktadır. Güçlü okul kültürlerinde, eğitimin amaçları konusunda ve değerler üzerinde uzlaşma sağlanmıştır ve yaygın bir biçimde paylaşılmış bir eğitim felsefesi vardır. Ayrıca güçlü okul kültürlerinde çalışanlar yaptıkları işin önemli olduğunu bilmektedir ve örgütün değerlerine ve normlarına bağlıdırlar. Sonuç olarak bu tip kültürlerdeki ortak bakış açısı, yöneticiler ve çalışanlar arasındaki kopuklukları engellemekte, diyalogu artırmakta, kuşku ve düşmanlık hislerini azaltmaktadır.

3- Eğitim Yönetiminde Değerler başlıklı kitabını neden yazdınız?

Eğitim Yönetiminde Değerler kitabı doktora tezimin kavramsal kısmının geliştirilmiş ve güncellenmiş halidir. Doktora tez konusu belirlerken ben örgütsel değerler ile ilgili bir çalışma yapmak istemiştim. Konuyu, danışmanım Prof. Dr. Ali Balcı hoca ile paylaşınca hocam bana bazı kaynaklar verdi ve incelememi istedi. Daha sonra hocamın yönlendirmeleri ile doktora tezinde bireysel ve örgütsel değerler ile ilgili bir çalışma yaptım. Tez bittikten sonra kavramsal kısmını geliştirerek kitap haline getirdim.