Hasan Güneş: Bir Bilim Dalı Olarak Eğitim Politikası kitabında yer alan, “Eğitim politikası bilimi, eğitimin, siyasal alanın içerisinde gelişen yerel, ulusal ve evrensel değerlerin aktarımındaki rolünü anlama, açıklama, yordama ve kontrol etmesi için eğitim ve politika bilimlerinin birlikteliğine gereksinim duymaktadır” (Ural, 2021). ifadesini Türkiye özelinde ele alabilir misiniz?

Ayhan Ural: Bu ifade, eğitim politikası biliminin kimliği, konusu ve yöntemini açıklayabilmek için ileri sürülen bir saptamadır. Dolayısıyla bu ifadenin benimsenmesi ve/veya kullanılması, toplumdan topluma dönemsel olarak değişiklik gösterebilir. Konuyu Türkiye özelinde tartışabilmek için hükümetlerin uyguladıkları eğitim politikalarının, yapım, uygulama ve değerlendirme süreçlerini çözümlemeyi gerektirir. Bu çözümlemenin yapılması da eğitim politikalarına ilişkin politika belgelerini üzerinde çalışmayı gerektirir. Kitapta yer verilen ifade, ideal bir durumu açıklamaktadır. Uygulamanın bu ideal duruma uygunluğu, öncelikle eğitim politikası biliminin yerleşik bir kabulüne bağlıdır. Üzülerek belirtmek isterim ki günümüzde eğitim politikası bilimi disiplini yeterince bir kabul görmemektedir. Bu durum, eğitim ve politika bilimlerinin birlikteliğine dayalı olarak gelişen eğitim politikası biliminin gelişmesi önündeki önemli bir engeldir. Oysa, kamu politikası, kamu yönetimi ve eğitim politikası alanlarında yürütülen çalışmalar kesinlikle diğer ilgili bilim dalları ile eğitim politikası bilimine dayandırılmalıdır. Bu anlayış, iktidarların seçimine bırakılmayacak bir şekilde bütün toplum kesimlerince benimsenerek denetlenmelidir. Topluma hakim bu bilimsel tutum, kamu politikalarının etkililiği üzerinden toplumsal gönenci artıracaktır.

Hasan Güneş: Ülkemizde eğitim politikalarını etkileyen siyasal aktörlerin başında kimler gelmektedir?

Ayan Ural: Eğitim politikalarının yapımı, uygulanması ve denetimi, toplumların yönetsel rejimlerine göre farklılık göstermektedir. Örneğin demokratik toplumlar, katılımı öne çıkararak politika sürecinin her aşamasını genel bir uzlaşıya dayandırır. Demokrasi dışı yönetsel rejimlerde ise toplumsal katılım ve uzlaşı önemsizleşmektedir. Politikalar yönetici sınıfın yetki ve sorumluluğunda yürütülmektedir. Demokratik toplumlarda eğitim politikasının aktörleri; yurttaşlar, demokratik kitle örgütleri, siyasal partiler, bilim insanları, uzmanlar, politik karar vericiler, istihdam edenler, bürokratik uygulayıcılar gibi politika sürecinin bütün bileşenleridir. Eğitim politikalarının bütün süreçleri, eğitim politikası biliminin kuramsal ve uygulamalı bulguları üzerinden yeterince tartışılarak gerçekleştirilmelidir. Türkiye’de eğitim politikaları sürecinin nasıl işlediğine ilişkin bilimsel araştırmalar genel bir fikir vermektedir. Konuya ilişkin yaygın bir bilimsel çalışma olmamakla birlikte –eğitim politikası bilimin bir çalışma alanı olarak kurulmamış olmasından kaynaklı- farklı alanlardaki çalışmaların da bütüncül bir nitelik göstermediğini söyleyebiliriz. Örneğin, politika analiz süreçlerinin önemli bir eksiği, ilgili politikanın sürecinin açıklanmasıyla yetinilmesidir. Oysa bütün eğitim politikaları, süreç, sonuç ve etki değerleriyle birlikte çözümlenerek bilimsel bir değerlendirmeye tabi tutulması gerekmektedir.

Hasan Güneş: Verdiğiniz bilgileriniz için gerek şahsım adına gerekse okuyucular adına teşekkür eder, saygılar sunarım.

Ayhan Ural: Davetiniz için ben teşekkür eder, saygılar sunarım. Dayanışmayla.