İYİ OLUŞ KAYNAKLARI-6

ÖLÇÜLÜLÜK ERDEMİ VE İLGİLİ KARAKTER GÜÇLERİ

Dengeli bir yaşam sürdürmek sağlık, mutluluk ve başarı için temel bir unsur olarak pek çok disiplinde işlenmiştir. Yaşamda denge ve uyumu yakalayabilmenin önemli yapı taşlarından biri de ölçülülük erdemidir. En genel anlamda bireyin kendini aşırı uçlardan koruması anlamına gelen ölçülülük erdemi bireyin duygu, düşünce ve davranışlarını yönetebilme becerisini ifade eder. Ölçülülük erdeminin aşırılıklardan koruyan erdem olduğu düşünüldüğünde bu erdem boyutu altında yer alan karakter güçleri bir aşırılığa karşı bireyi koruyarak yaşamda gerekli olan denge ve uyumu destekler. Örneğin, nefret bir aşırılıktır ki ve affetme bireyi korur. Benzer şekilde kibir bir aşırılıktır, alçakgönüllülük bireyi korur. Ya da kısa süreli haz odaklı davranışlar aşırılıktır, tedbirlilik ve öz- düzenleme bireyi korur (Peterson ve Seligman, 2004).

Kendini sınırlamanın erdemi olan ölçülülüğü oluşturan ilk karakter gücü olan affetme, dinlerin ve inanışların büyük çoğunluğu tarafından ön plana çıkarılır. Eğer “İnsanlar beni kızdırdığında genellikle onlara karşı kötü hisleri aşabilirim”, “Bana zarar verdiği için birine karşılık verecek biri değilim”, “Geçmişte bana zarar veren ya da ihanet eden insanlarla ilişkileri düzeltmek için elimden geleni yapmanın önemli olduğunu düşünüyorum” ya da “İntikam peşinde koşmak insanların sorunlarını çözmelerine yardımcı olmaz” cümleleri size ifade ediyorsa affetmeye meyilli olduğunuzu söylemek mümkündür. Bazen kendimizi, bazen bir başkasını, bazen de başımıza gelen olumsuz bir durumu affetme sabır, empati, olayları olumlu karşılama, farklı bakış açılarıyla bakabilme gibi davranışlar aracılığı ile iyi oluşumuza önemli bir katkıda bulunur. Affetme davranışını yerine getirmede güçlük yaşıyorsanız öncelikle affedemediğiniz kişiye/kendinize mektup yazın; size olan yüklerini düşünün ve duygusal olarak sizdeki etkilerini belirleyin. Sonrasında da kişiyi/kendinizi affederseniz ne olabileceğini ayrıntılı olarak hayal edin ve af çözümü elde edinceye kadar farklı açılardan olayı değerlendirmeye çalışın.

Ölçülülük erdeminin bir diğer karakter gücü alçakgönüllük sessizdir; bu karakter gücüne sahip insanlar başarılarının kendileri için konuşmalarına izin verirler, spot ışığı aramazlar, hatalarını ve kusurlarını kabul ederler, kendilerini olduğundan daha iyi görmezler ve göstermezler, statülerini yükselterek ya da yetkilerini arttırarak başkalarına hükmetme ile ilgilenmezler (Peterson ve Seligman, 2004). Aslında insanın bu koskocaman evrende bir kum tanesi kadar yer kapladığını bilmesi, iş birliği yapmayı, paylaşmayı ve kendisi dışında başkalarıyla da ilgilenmeyi içerdiği için iyi oluş üzerinde etkilidir. Alçakgönüllülük karakter gücünü beslemek için yapılabilecek en etkili uygulama, her günün sonunda insanları etkilemek veya ön plana çıkmak için yaptığınız bir şeyi belirlemek ve bunu yapmamaya özen göstermektir. Ayrıca güvenilir birkaç arkadaşınızdan zayıf yönleriniz hakkında dürüst geribildirimler istemek ve gelen geribildirimler doğrultusunda neler yapabileceğine ilişkin bir eylem planı geliştirmek te sizin büyük düzen içerisinde yeteneklerinizi ve başarılarınızı değerlendirmenize katkı sağlayacaktır.

Geleceğe yönelik ileri görüşlü bir duruşu ve uzun vadeli hedeflere ulaşmak için motive olmayı içeren tedbirlilik, ölçülülük erdemini oluşturan bir diğer karakter gücüdür. İnsanın davranışları ve sonuçlarını ileriye dönük düşünmesi, kısa vadeli zevkler için uzun vadeli hedeflerinden ödün vermemesi, hayata esnek ve ılımlı yaklaşması (Peterson ve Seliman, 2004) dengeli ve uyumlu bir yaşam için en gerekli olan iç kontrol odağı geliştirebilmek adına önemlidir çünkü tedbirli insanların yaşamlarını iç kontrol odaklı düzenledikleri bilinmektedir. Bu açıdan baktığımızda önemli bir karar vermeden önce kararlarınızın sonuçlarını bir yıllık, beş yıllık ve on yıllık sonuçlarını düşünüp bunları listeleyerek görselleştirmek tedbirlilik gücünüzü besleyecektir. Ya da daha önce yaptığınız bir seçim ya da verdiğiniz bir karar sonucu olumsuzluklar yaşadığınız bir deneyimini düşünerek bu deneyiminize ilişkin “sizi rahatsız eden duygu, düşünce ve davranışların neler olduğuna dikkat etmek”, “bu deneyimden ne öğrendiğinize odaklanmak” ve “bu deneyiminizde daha farklı yapsaydım dediğiniz şeyleri bulmak” tedbirlilik noktasında yaşamınızı kolaylaştıracaktır.

Ölçülülük erdeminin son karakter gücü öz düzenleme ise her türlü aşırılıkları kontrol eden bireysel yeteneği ifade etmek için kullanılır. Öz düzenleme bireyin istenmeyen davranış ve durumlardan korunmasını sağlayarak bireyi stres ve travmaların negatif etkilerine karşı korumakta, problemlerini önlemekte ve sorunlarını sınırlandırmasına yardımcı olur (Işık, 2020). Öz düzenleme gücünü destelemek için öncelikle bir hafta boyunca bu zamana kadar hep ertelediğiniz işleri yapmaya başlayın. Örneğin, çalışma masanızı, kitaplığınızı, kıyafet dolabınızı, ders notlarınızı, odanızı ya da mail kutunuzu düzenlemek gibi. Sonraki hafta gün içerisinde fazlaca yaptığınız ve size zarar verebilecek bazı alışkanlıklarınızın (abur cubur yeme, çok sıkı diyet yapma, çok uyuma, internette çok zaman harcama, sigara/alkol kullanma, çok fazla alışveriş yapma gibi) listesini çıkarın. Ve bu kez bir hafta boyunca adım adım bu listedeki davranışlarını azaltmaya çalışın. Kendinizi her kontrol ettiğinizde kendinizi ödüllendirin.

Kaynakça

Işık, Ş. (2020). Karakter güçleri ve erdemler. Ankara: Pegem Yayıncılık.

Peterson, C., & Seligman, M. E. (2004). Character strengths and virtues: A handbook and classification (1.b.). New York: Oxford University

Yorumlar (0)