Nirvana Sosyal

Anasayfa Künye Danışmanlar Arşiv SonEklenenler Sosyal Bilimler Bilimsel Makaleler Sosyoloji Fikir Yazıları Psikoloji-Sosyal Psikoloji Antropoloji Tarih Ekonomi Eğitim Bilimleri Hukuk Siyaset Bilim Coğrafya İlahiyat-Teoloji Psikolojik Danışma ve Rehberlik Felsefe-Mantık Ontoloji Epistemoloji Etik Estetik Dil Felsefesi Din Felsefesi Bilim Felsefesi Eğitim Felsefesi Yaşam Bilimleri Biyoloji Sağlık Bilimleri Fütüroloji Edebiyat Sinema Müzik Kitap Tanıtımı Haberler Duyurular Klinik Psikoloji İletişim
Freire ve Okuryazarlık

Freire ve Okuryazarlık

Eğitim Bilimleri 21 Mayıs 2020 10:25 - Okunma sayısı: 1.490

Yeliz ÖZTÜRK Yazdı

Kitap okurken bazı yerlerin altını çizerim, sayfa kenarlarına notlar alırım. Bazen geri döner, beğendiğim satırların tekrar üstünden geçerim. Notlarla doludur kitaplarım, altı çizili satırlarla. Bazen bir kağıt iliştiririm sayfalara, geri dönüp tekrar okumak isterim. Okuyup bitirdikten sonra bir kenarda beklemezler öylece. Boşuna çizilmemiştir o sayfalar ve onlarla daha bir güzel olur kitaplar.

Dünya öylesine hızlı değişiyor ki başımız dönüyor. Bugünün yenisi yarın rafa kalkıyor. Eşyalar değişiyor, alışkanlıklar değişiyor, bilim artık ilerlemiyor adeta uçuyor, teknoloji değişiyor, insan da değişiyor ve böylece yaşam değişiyor ama kitapların hayatımızdaki yeri değişmiyor. Dikkat edin, pandemi dolayısıyla stüdyoya gidemeyen TV programlarına evden bağlanan konukların birçoğu kitaplıklarının önünde oturarak ekrana çıkmayı tercih ediyor. Sadece bir dekor değilse sırtını kitaplara yaslayan bu insanlar, okudukları sayfalardan güç alıyor. Bu güzel bir şey.

Bir kere tatmışsanız okumanın zevkini, kitaplarla olan yolculuğun dönüşü olmuyor. Artık ileriye doğru gider yolunuz, her adım bir kitap, her kitap da alınan yol olur. Başlangıçta sadece okursunuz ancak bir süre sonra daha seçici olursunuz. Her kitaptan sonra başka bir insan çıkar ortaya. Son sayfasını çevirdiğim kitap, aslında bir sonraki kitabımın başlangıcı olur. O kitaptan aldıklarım bana "Şimdi, bir de şunu oku bakalım." der. Bu böyle devam eder gider ve kitap seçimi böyle başlar. Artık ne okumak istediğini neye ihtiyacı olduğunu bilen birine dönüşürsünüz.

Son okuduğum kitaplardan biri "Kültür İşçileri Olarak Öğretmenler" adlı Paulo Freire'ye ait eserdi. Onu Ezilenlerin Pedagojisi adlı kitabıyla da tanıyoruz. Yazarın okuryazarlık konusundaki tespitlerinden birini şöyle özetleyebiliriz: “Sadece okuyup geçmemeliyiz, okunan yazı üzerinde düşünmek, bazı kelimeleri araştırmak zorundayız. Gerçek okuma budur. Okuduklarımızı zihin süzgecinden geçirip içselleştirmediğimiz sürece tam bir okuma yapmış olamayız ve okurken işin kolayına kaçma lüksüne sahip değiliz.” Bu düşünce bana iki yıl önce okuduğum başka bir kitabı hatırlattı: Eğitim Bir Kitle İmha silahı, John Toylar Gatto. Gatto, kitabın bir yerinde okullarda öğrencilere günlük konuşma dilindeki çok basit kelimelerin öğretildiğinden şikayet eden stajyer bir öğretmenden hareketle öğrencilerin kolaya alıştırıldığını anlatmaya çalışıyordu. Maalesef doğru ve doğru olduğu için de bugün ortaokulda öğrencilere güneş, bahçe, akşam, sabah gibi kelimeleri cümle içinde kullanmalarını öneren Türkçe ders kitapları kullanılıyor. Hal böyleyken bu gençlerin edebi bir metni okuyup anlamaları, bir düşünce yazısını içselleştirmeleri mümkün olmuyor. Zihin egzersizi yapmak gibi düşünelim bunu. Kelimelerle haşır neşir olmadan tam bir okuma gerçekleşmiyor, okuma olmayınca da okuryazarlığın ikinci aşamasına geçilemiyor.

Freire, ne diyor biliyor musunuz?

"Arkadaş, yok öyle kolaya kaçmak. Anlamıyorum, bilmiyorum deme hakkın yok. Araştıracaksın. Her şey önüne hazır geldikten sonra okumanın ne kıymeti var? Elbette ki bilmediğin şeyler olacak. Senin görevin zaten bunları bulmak. Okurken sözlüğün yanında olsun. Yazarın görevi, her şeyi bir tepsinin içinde sana hazır sunmak değildir. Zorluk çekmek de okumanın bir parçasıdır."

Tabii, o tam olarak bu cümlelerle anlatmıyor. Ben böyle içselleştirdim...

Yorumlar (1)

Kadir Bayşu - 23 Mayıs 2020 10:31

Ne güzel söylenmiş değil mi? Bir sözcükten veya bir kavramdan ortaya çıkıyor bir kitap. Kaleminize sağlık.
SON EKLENENLER
ÇOK OKUNANLAR
DAHA ÇOK Eğitim Bilimleri
SORU SORMAKTAN KORKMAYAN ÇOCUKLAR: FELSEFENİN GÜCÜ

Eğitim Bilimleri16 Ağustos 2025 10:56

SORU SORMAKTAN KORKMAYAN ÇOCUKLAR: FELSEFENİN GÜCÜ

Milli Eğitim Akademisi ve Güvencesiz Çalışma

Eğitim Bilimleri04 Ağustos 2025 09:17

Milli Eğitim Akademisi ve Güvencesiz Çalışma

DENETİM: GELİŞİME ODAKLI PROFESYONEL BİR SÜREÇ

Eğitim Bilimleri01 Ağustos 2025 16:49

DENETİM: GELİŞİME ODAKLI PROFESYONEL BİR SÜREÇ

Eğitim Psikolojisi Nedir?

Eğitim Bilimleri17 Temmuz 2025 02:08

Eğitim Psikolojisi Nedir?

DİJİTAL ÇAĞDA EBEVEYNLERİN GÖREVLERİ

Eğitim Bilimleri16 Temmuz 2025 16:16

DİJİTAL ÇAĞDA EBEVEYNLERİN GÖREVLERİ

Nedenler - Sonuçlar

Eğitim Bilimleri16 Temmuz 2025 12:09

Nedenler - Sonuçlar

Bölgesel Farklılıklar ve Eğitim Hakkı

Eğitim Bilimleri15 Temmuz 2025 17:04

Bölgesel Farklılıklar ve Eğitim Hakkı

Proje Okulları: Eğitime Yeni Bir Soluk

Eğitim Bilimleri12 Temmuz 2025 10:54

Proje Okulları: Eğitime Yeni Bir Soluk

719 Birincili LGS 2025 Bize Ne Anlatıyor?

Eğitim Bilimleri11 Temmuz 2025 14:38

719 Birincili LGS 2025 Bize Ne Anlatıyor?

Okuduğunu Anlama Becerilerini Geliştirmenin Temel İlkeleri Nelerdir?

Eğitim Bilimleri09 Temmuz 2025 01:32

Okuduğunu Anlama Becerilerini Geliştirmenin Temel İlkeleri Nelerdir?