Üniversite özerkliği “kalite güvencesini” gerektirmektedir. Günlük hayatımızda gittikçe daha fazla kullanılan sözcüklerden biri de kalitedir. Fakat kalitenin ne olduğuna ilişkin bir uzlaşı yoktur. Vroeijenstijn’e (1991) göre kaliteyi tanımlamaya çalışmak zaman kaybıdır (akt. Harvey ve Green, 1993). Kaliteyle ilgili çeşitli tanımlamalar yapılmıştır. Günay’a (2012) göre kalite “önceden belirlenen standartlarda müşteri beklentisini karşılamak için ürün oluşturmak/hizmet verme”dir. Özçiçek ve Karaca’ya (2019) göre kalite “mal veya hizmetin müşteri ihtiyaç ve beklentilerini karşılayabilmesi”dir. Kaliteyle ilgili tanımlamalarda mal ve hizmette hatanın en aza indirgenmesi vurgulanmaktadır. Kalitenin yerine getirilmesiyle ilgili güvence talepleri kalite güvencesini beraberinde getirmiştir. Kalite güvencesiyle ilgili çeşitli tanımlamalar yapılmıştır. Özer vd.’ne (2011) göre kalite güvencesi “kalite standartlarıyla ilgili olarak bir kurumun sistematik izlenmesi ve değerlendirilmesi”dir. Günay’a (2012) göre kalite güvencesi “kaliteyle ilgili problemleri önlemek için yapılan planlı ve sistemli etkinlikler”dir. Kalite güvencesiyle ilgili tanımlamalarda kalitenin sürekliliğini sağlama vurgulanmaktadır.

Üniversitede kalite güvencesi üniversitenin üstlendiği görevleri yerine getirirken uyması gereken standartlarla ilgilidir. Üniversitede kalite güvencesiyle ilgili çeşitli tanımlamalar yapılmıştır. Günay’a (2012) göre üniversitede kalite güvencesi “üniversitenin eğitim-öğretim, araştırma ve idari hizmetler kalitesinin sistematik ve düzenli bir biçimde değerlendirilmesi”dir. YÖK’e (2015) göre üniversitede kalite güvencesi “üniversitenin veya programının kalite standartlarını yerine getirdiğine dair yapılan planlı ve sistemli işlemler”dir. Üniversitede kalite güvencesiyle ilgili tanımlamalarda sistematik değerlendirme vurgulanmaktadır.

Üniversitede ulusal ve uluslararası düzeyde öğrenci sayısının artması, uluslararası öğrenci hareketliliği, küreselleşme kalite güvencesi gerekliliğinin önemini artırmıştır. YÖK’e (2007) göre üniversitenin ve öğrenci hareketliliğinin uluslararasılaşması, ekonominin küreselleşmesi üniversitenin kalite güvencesini uluslararası boyuta taşımıştır. Üniversitelerin öğrenci hareketliliğiyle uluslararası hale gelmesi, üniversiteler arasında ulusal ve uluslararası rekabetin artması hem ulusal hem de uluslararası kalite güvencesini beraberinde getirmiştir. Üniversite(ler) artık hem ulusal hem de uluslararası kalite güvencesi standartlarına göre hizmet vermektedir. Kalite güvencesi çerçevesinde üniversitelerin ulusal ve uluslararası düzeyde kalite standartlarına sahip olduğuna yönelik akreditasyon çalışmaları hız kazanmıştır. Dünya Bankasına (1994) göre hükümetler ya yükseköğretim kurumlarını kendisi akredite etmektedir ki bu çok fazla kaynak gerektirmektedir ya da özel akreditasyon kurumlarının ve meslek birliklerinin bu işlevi yerine getirmesine izin vermektedir. Akreditasyonla üniversite ve uyguladığı programların ulusal veya uluslararası kalite standartlarına uygunluğu açısından sistematik olarak denetlenip belgelenerek kalite güvencesinin sürekliliği sağlanmaktadır.

Kaynaklar

Günay, D. (2012). Yükseköğretimde öğrenme kazanımlarına dayanan kalite güvence sistemi. Editörler:

Bekir S. Gür ve Mahmut Özer, Türkiye’de yükseköğretimin yeniden yapılandırılması ve kalite güvence sistemi içinde (ss. 13-20), Ankara: SETA Yayınları.

Harvey, L. ve Green, D. (1993). Defining quality. Assessment & Evaluation in Higher Education, 18(1), 9-

34. http://dx.doi.org/10.1080/0260293930180102.

Özçiçek, Y. ve Karaca, A. (2019). Yükseköğretim kurumlarında kalite ve akreditasyon: mühendislik eğitim programlarının değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1), 114-148.

Özer, M., Gür, B. S. ve Küçükcan, T. (2011). Kalite güvencesi: Türkiye yükseköğretimi için stratejik tercihler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(2), 59-65. DOI: 10.5961/jhes.2011.009.

The World Bank (1994). Development in practice-higher education-the lessons of experience. Washington: A World Bank Publication.

YÖK (2007). Türkiye’nin yükseköğretim stratejisi. Ankara: Yükseköğretim Kurulu Yayınları.