Nirvana Sosyal

Anasayfa Künye Danışmanlar Arşiv SonEklenenler Sosyal Bilimler Bilimsel Makaleler Sosyoloji Fikir Yazıları Psikoloji-Sosyal Psikoloji Antropoloji Tarih Ekonomi Eğitim Bilimleri Hukuk Siyaset Bilim Coğrafya İlahiyat-Teoloji Psikolojik Danışma ve Rehberlik Felsefe-Mantık Ontoloji Epistemoloji Etik Estetik Dil Felsefesi Din Felsefesi Bilim Felsefesi Eğitim Felsefesi Yaşam Bilimleri Biyoloji Sağlık Bilimleri Fütüroloji Edebiyat Sinema Müzik Kitap Tanıtımı Haberler Duyurular İletişim
Prof.Dr. İlhan Günbayı Nitel Araştırma Deseni: Temellendirilmiş Kuram mı, Gömülü Kuram mı?

Prof.Dr. İlhan Günbayı Nitel Araştırma Deseni: Temellendirilmiş Kuram mı, Gömülü Kuram mı?

Bilimsel Makaleler 11 Haziran 2019 11:30 - Okunma sayısı: 6.399

Nitel araştırmada kullanılan ve bazı araştırmacılar tarafından “gömülü kuram” olarak adlandırılan araştırma deseninin, “gömülü kuram” yerine ya ‘temellendirilmiş kuram’ ya da ‘kuram oluşturma’ çalışması olarak adlandırılması daha uygundur.

Nitel araştırmada kullanılan ve bazı araştırmacılar tarafından “gömülü kuram” olarak adlandırılan araştırma deseninin, “gömülü kuram” yerine ya ‘temellendirilmiş kuram’ ya da ‘kuram oluşturma’ çalışması olarak adlandırılması daha uygundur.

Bilgi toplumunda enformasyona nasıl ulaşılacağını bilen, ulaştığı her türlü enformasyonu sadece kullanmakla kalmayıp, aynı zamanda sürekli sorgulayan, sorguladığı enformasyondan yeni bilgiler ve sorunlara çözüm üreten, kendini sürekli yenileyip geliştirebilen bireylere gereksinim vardır.

Ne yazık ki, nitel araştırma desenlerinden birisi olan İngilizce “grounded theory” kelimesi Türkçe’ye yeterince sorgulanmadan yanlış bir şekilde “gömülü kuram” olarak çevrilmiştir ve bazı araştırmacılar da nitel araştırma desenlerini yazarken, “temellendirilmiş kuram” ya da “kuram oluşturma” yerine “gömülü kuram” kelimesini sorgulamadan kullanmışlardır ve halen de kullanmaktadırlar.

Oysa İngilizce “ground” (temellendirmek, dayandırmak) fiilinden türetilmiş ve bu kelimenin ortaç hali olan “grounded” kelimesi “temellendirilmiş, temele dayandırılmış” olarak tanımlanırken, aynı kelime aynı zamanda İngilizce’de isim olarak “yer veya zemin olarak” tanımlanır. İngilizcede isimlerin aynı zamanda fiil olarak kullanılması geleneği Shakespeare’in eserlerine dayanmaktadır (FennelL, 2003; McKnight, 1956). İngilizcenin temel sözlükleri olan Oxford ( Hornby, 2005)  ve Merriam-Webster (2019)  gibi sözlüklere baktığımızda da “ground” fiilinin ortaç halinin Türkçe’ye çevrildiğinde saklanmış, gizlenmiş, gömülü veya gömülmüş gibi bir anlamı bulunmamaktadır.

Diğer taraftan İngilizce’de “ground” (yer, zemin) kelimesinin isim halinden ön ek “under” (altında) eklenerek türetilmiş “underground” kelimesi İngilizcede isim veya sıfat olarak “yer yüzeyinin altı” ,“saklı ve gizli” anlamına gelmektedir ve aynı zamanda İngiltere’de metro kelimesi anlamında da (Merriam-Webster Online Dictionary, 2019) kullanılmaktadır. Eğer nitel desenin adı  “grounded theory” yerine her ne kadar underground kelimesinin İngilizce’de fiil hali olmasa da, varsayalım ki olsun, ortaç olarak “undergrounded theory” olarak İngilizce’de adlandırılmış olsaydı, belki o zaman yer altına yerleştirilmiş, gizlenmiş, saklanmış veya yerin altına gömülmüş anlamında “gömülü kuram” olarak Türkçe’ye çevrilebilirdi. Ancak desenin adı İngilizce’de karşılığı olmayan “undergrounded theory” değil “grounded theory”’dir.

Durum böyle olunca da İngilizce’de “grounded theory” olarak adlandırılan nitel deseni Türkçe’ye  “temellendirilmiş kuram” ya da “kuram oluşturma” çalışması olarak çevirmek daha doğru olur.

Kaynakça

Fennell A. B (2003). A history of english. Oxford: Blackwell Publishing.

McKnight, G. (1956). The evolution of the english language. New York: Dover Publications.

Hornby, A. S. (2005)  Oxford advanced learner’s dictionary of current english Oxford University Press. Oxford: United Kingdom.

Merriam-Webster Online Dictionary. (2019). Haziran 15, 2019, tarihinde https://www.merriam-webster.com/dictionary/ground adresinden ulaşılmıştır.

 

Önerilen Okumalar/Tarafımdan Yönetilen ve Doktora TİK ve Jürisinde Görev Aldığım Temellendirilmiş Kuram Çalışması Desenli Doktora Tezleri

Akcan, F. (2016). Eğitimde etkili bir okul değişimi için okul liderliği: Okul liderliğine ilişkin bir temellendirilmiş kuram çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. YÖK Tez Merkezi Tez no 436735 Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.

Seyitoğlu, F. (2018). Akademik bir disiplin olarak gastronominin konumu: Temellendirilmiş bir kuram çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. YÖK Tez Merkezi Tez no 524940 Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.

Yörük, T. (2017) Milli Eğitim Bakanlığının yönetim enformasyon sistemleri kapsamında sunduğu elektronik hizmetlerin karar destek sistemi olarak kullanılması: Temellendirilmiş bir kuram çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. YÖK Tez Merkezi Tez no 471761 Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.

Yorumlar (0)

SON EKLENENLER
ÇOK OKUNANLAR
DAHA ÇOK Bilimsel Makaleler
SINIFTA ÖĞRENİM VE ÖĞRETİMDE DİJİTAL ARAÇLARIN ( İNTERNET, ANDROİD TELEFONLAR, TABLET GİBİ) KULLANILMASI TARTIŞMALARI

Bilimsel Makaleler12 Ekim 2023 21:31

SINIFTA ÖĞRENİM VE ÖĞRETİMDE DİJİTAL ARAÇLARIN ( İNTERNET, ANDROİD TELEFONLAR, TABLET GİBİ) KULLANILMASI TARTIŞMALARI

M.S. 185 Yılında Patlayan Süpernovanın Nadir Bir Görünümü

Bilimsel Makaleler10 Haziran 2023 10:40

M.S. 185 Yılında Patlayan Süpernovanın Nadir Bir Görünümü

Bilimsel Makaleler10 Ocak 2023 22:11

"KIRIK KURABİYE" SENDROMU

 Prof. Dr. Aytaç Açıkalın İle “İnsan Kıymeti” Üzerine Söyleşi-2

Bilimsel Makaleler05 Haziran 2022 16:16

 Prof. Dr. Aytaç Açıkalın İle “İnsan Kıymeti” Üzerine Söyleşi-2

Eğitim Sendikası

Bilimsel Makaleler02 Haziran 2022 18:48

Eğitim Sendikası

YAŞAMIN İNİŞLERİ ÇIKIŞLARI 

Bilimsel Makaleler24 Nisan 2022 12:06

YAŞAMIN İNİŞLERİ ÇIKIŞLARI 

Sanat Eğitimine Giden Yolda Sanâyi-i Nefîse Mektebi ve Önemi

Bilimsel Makaleler09 Aralık 2021 19:16

Sanat Eğitimine Giden Yolda Sanâyi-i Nefîse Mektebi ve Önemi

TÜRKİYE VE DÜNYADA  KÜRESEL ISINMA ARTIYOR, ORMANLAR YANIYOR

Bilimsel Makaleler04 Ağustos 2021 20:24

TÜRKİYE VE DÜNYADA KÜRESEL ISINMA ARTIYOR, ORMANLAR YANIYOR

2023 Eğitim Vizyonu Doğrultusunda Bölgesel Eğitim Farklılıklarının Azaltılması: Yeni Yaklaşımlar, Eğitimcilerin Beceri Gelişimleri-3

Bilimsel Makaleler24 Mayıs 2021 20:15

2023 Eğitim Vizyonu Doğrultusunda Bölgesel Eğitim Farklılıklarının Azaltılması: Yeni Yaklaşımlar, Eğitimcilerin Beceri Gelişimleri-3

2023 EĞİTİM VİZYONU DOĞRULTUSUNDA BÖLGESEL EĞİTİM FARKLILIKLARININ AZALTILMASI: EBEVEYN EĞİTİM SEVİYESİ ETKİSİ VE ÖNERİLER-2

Bilimsel Makaleler15 Mayıs 2021 17:24

2023 EĞİTİM VİZYONU DOĞRULTUSUNDA BÖLGESEL EĞİTİM FARKLILIKLARININ AZALTILMASI: EBEVEYN EĞİTİM SEVİYESİ ETKİSİ VE ÖNERİLER-2